Er worden voortdurend nieuwe medicijnen ontwikkeld. In Nederland duurt het steeds langer voordat patiënten die medicijnen kunnen gebruiken. Dat komt voornamelijk omdat de overheid onderhandelingen voert met de fabrikanten over de prijzen. In 2022 bespaarde de overheid 892,4 miljoen door speciale afspraken te maken met farmaceutische bedrijven.
Vertragende onderhandelingen
Volgens de Nederlandse Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen, de onderhandelingen van de overheid en de medicijnfabrikanten zorgen voor onnodige vertraging. In 2022 duurde het 104 dagen langer dan in 2021 voordat een medicijn wordt vergoed nadat het is goedgekeurd door het Europese geneesmiddelenbureau EMA.
De rol van het Zorginstituut van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Het Zorginstituut van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport adviseert over de onderhandelingen en beoordeelt medicijnen op de volgende criteria
- Is het kosteffectief?
- Is de werking wettenschappelijk bewezen?
- Hoe goed werkt het medicijn?
- Hoeveel patiënten hebben er baat bij?
- Voegt het medicijn voldoende toe ten opzichte van al bestaande medicijnen?
Als het medicijn door deze beoordeling heen komt, is de vraag wat een maatschappelijk aanvaardbare prijs is. Het Zorginstituut van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport komt vaak op een lagere prijs, dan die van de medicijnfabrikanten zelf. Het gevolg: lange onderhandelingen.
Nederland en Europa
Er zijn grote verschillen in Europa op het gebied van wachttijden nadat een medicijn is goedgekeurd. Dit blijkt uit onderzoek van het bedrijf IQVIA. Nederland zit ergens in het midden. Duitsland heeft de kortste wachttijd van Europa: gemiddeld 126 dagen. Met gemiddeld 808 dagen heeft Polen de langste wachttijd van Europa.
Wachttijden bij bestaande medicijnen
Patiënten moeten soms ook lang wachten op medicijnen die al verkrijgbaar zijn. Dat heeft ook te maken met de prijs. Bij vergelijkbare medicijnen voor dezelfde aandoening kiezen zorgverzekeraars de goedkoopste. Andere merken hebben daardoor soms moeite om te overleven en verdwijnen van de Nederlandse markt. Als er dan problemen zijn met de levering van een bepaald middel, kunnen patiënten niet zolang even een vergelijkbaar middel gebruiken en moeten ze wachten tot het medicijn weer beschikbaar is. Dit is Nederland al bijvoorbeeld gebeurd met medicijnen tegen kanker, hartklachten en epilepsie.